Około 19 proc. ludności UE (95 mln) ma poniżej 18 lat. Małoletnia osoba może zetknąć się z systemem wymiaru sprawiedliwości państwa członkowskiego w różnych okolicznościach, bezpośrednio albo pośrednio, na przykład gdy popełni przestępstwo albo gdy jest świadkiem lub ofiarą przestępstwa, gdy ubiega się o azyl, gdy toczy się postępowanie w sprawie jej przysposobienia lub gdy jej rodzice spierają się w kwestii pieczy nad nią.
Postępowanie sądowe może mieć znaczny wpływ na życie osoby małoletniej, a jeżeli jest prowadzone w sposób nieprzyjazny dzieciom, może skutkować ograniczeniem lub naruszeniem jej praw. Ponadto, gdy w krajowych systemach sądowych brakuje przyjaznych dzieciom procedur i praktyk, osoby małoletnie znajdujące się w najtrudniejszej sytuacji (np. dzieci niepełnosprawne lub dzieci-migranci) napotykają szczególne przeszkody w korzystaniu z przysługujących im praw.
Wszystkim osobom małoletnim należy zagwarantować prawo dostępu do wymiaru sprawiedliwości. Poza tym przez cały okres styczności z systemem wymiaru sprawiedliwości dzieci powinny być traktowane odpowiednio do ich wieku, szczególnych potrzeb, dojrzałości i poziomu zrozumienia, z uwzględnieniem ich ewentualnych trudności z porozumiewaniem się.
Potrzebne są jasne informacje na temat osób i procedur związanych z postępowaniami w sprawach dotyczących osób małoletnich, a także specjalny przegląd zapewniający poszanowanie ich praw. W związku z tym określono dwie kategorie: dzieci jako podmioty postępowania sądowego i specjalne procedury obowiązujące w państwach UE, w zależności od dziedziny prawa.
Pierwsza kategoria łączy ogólne elementy dotyczące dziecka jako osoby, takie jak odpowiedzialność karna lub cywilna, dostęp do pomocy prawnej, stosunek do szkoły/kształcenia, podejmowanie decyzji w zakresie opieki zdrowotnej, wyspecjalizowane sądy/instytucje lub wsparcie finansowe w postępowaniach przed sądem.
Druga kategoria ma na celu zebranie informacji na temat tego, w jaki sposób małoletni są traktowani w kontekście postępowań sądowych, i na temat szczególnego charakteru odpowiednich procedur karnych, cywilnych i administracyjnych w poszczególnych państwach członkowskich.